Jón Dan - Að vökva gróður með lofti

JonDan.is

Hver er maðurinn Fyrir mitt minni Minningabrot Af öðrum toga Fjölskyldufréttir/Fami...

Jón Daníelsson
Gráskeggur úr Hrútafirði

júl.

20

2012

Almennt

Að vökva gróður með lofti

Hugarflug og uppáfinningasemi mannskepnunnar hefur gert okkur að því sem við erum. Og það er hreint ekki búið að finna upp allt sem hægt er að finna upp. Ungur Ástrali, Edward Linacre, er nú kominn nokkuð áleiðis með afar einfalda tækni til að vökva jarðargróður með þeim raka sem alltaf er að finna í loftinu, jafnvel á þurrviðrasömustu stöðum.

Hugmyndin er svo einföld að hún flokkast undir „Hm... af hverju var mér ekki búið að detta þetta í hug?“ Linacre dælir lofti tvo metra niður í jörðina. Jarðvegurinn er talsvert kaldari og loftið kólnar nægilega mikið til að þétta hluta loftrakans og breyta honum þar með í vatn. Vatninu má svo dæla upp og nota það til vökvunar. Í stuttum greinarstúf sem ég þýddi í Lifandi vísindi kom fram að 5 gráðu hitamunur dygði til verksins, jafnvel í Ástralíu.

Því miður er þessi nýja tækni enn á frumstigi. Linacre hefur í rauninni bara tekist að sýna fram á að þetta sér hægt. Fram undan er því mikið þróunarstarf áður en hægt verður að framleiða nægilega mikið vatn til að tæknin verði raunverulega nothæf.

Í viðtali við The Guardian segir Edward Linacre, að sér hafi runnið til rifja aukin sjálfsmorðstíðni meðal ástralskra bænda sem misstu uppskeruna af völdum þurra ár eftir ár og horfðu á skuldirnar hækka án þess að hafa nokkra greiðslugetu. Breytingar á loftslagi leyna sér ekki lengur og hlýnun jarðar mun á næstu áratugum leiða af svæðsbundnar en mjög ákveðnar breytingar á úrkomu. Nú virðist sem sumur séu að verða þurrkasamari á Íslandi en verið hefur.

Ástralska uppfinningin gæti átt eftir að gagnast íslenskum bændum. Gróðurlendi á Íslandi er mestanpart við ströndina eða skammt frá sjó og loftraki er því sennilega meiri hér en mjög víða annars staðar. Mig grunar líka að hitamunur í lofti og jarðvegi gæti reynst tiltölulega mikill hérlendis. Á hvorugu hef ég þekkingu, en kannski væri ástæða til að athuga það nánar.

Orku til að dæla lofti og vökvun hyggst Lincre sækja í vind og sólskin. Við höfum nægan vind og merkilegt nokk, fara þurrkar og sólskin iðulega saman á Íslandi.

Staðhættir eru misjafnir á Íslandi. Víða má sækja m.a.s. næringarríkt vatn úr jökulfljótum til áveitugerðar. Annars staðar er lítið vatn að hafa nema læki sem fyllast af leysingavatni á vorin, en þorna löngu áður en gras er fullsprottið.

Ef reynsla undanfarinna ára er forboði þess sem koma skal, ættu bæði bændur og stjórnvöld að huga að áætlunum um viðbrögð. Innlend matvælaframleiðsla er nefnilega það sem við megum síst án vera.

Eins og sjá má á myndunum, er tæknin bara á tilraunastigi. En Edward Linacre fékk áströlsku Dawson-verðlaunin 2011 fyrir þessa uppfinningu. Neðst er vatnstankurinn, sem lendir á tveggja metra dýpi, og fyrir ofan hann gormsnúið koparrör með þéttriðinni koparull til að skapa meira yfirborð til kælingar. Efst eru sólþiljur sem vinna orku úr sólskini og vindtúrbína á miðri stöng. Rafhlaðan er í hvíta hylkinu ofan við röragorminn.

Til baka Efst á síðu

Skrá athugasemd